ដោយ ប៉ែន បូណា
ជម្លោះនយោបាយរ៉ាំរ៉ៃដែលបានអូសបន្លាយជាច្រើនខែ
បានឈានដល់ការបង្ហូរឈាម។ ចាប់តាំងពីក្រោយការបោះឆ្នោត
មានមនុស្សយ៉ាងហោច៦នាក់ស្លាប់
រាប់សិបអ្នករងរបួសនិងជាច្រើននាក់ទៀត ត្រូវបានចាប់ខ្លួន។
នេះនៅមិនទាន់រាប់ការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ
និងការខូចខាតខាងស្មារតីរបស់ពលរដ្ឋ ដែលបានឃើញហេតុការណ៍ហិង្សាគួរ
ឲ្យព្រឺខ្លាចនោះផងទេ។
ទាំងនេះគឺជាលទ្ធផលនៃទម្លាប់អាក្រក់៤ប្រការរបស់អ្នកនយោបាយខ្មែរ
គឺ ទម្លាប់យកជីវិតមនុស្សជាដើមទុន ទម្លាប់ប្រើកម្លាំង
ទម្លាប់មិនទទួលខុសត្រូវ និងការពឹងលើឥទ្ធិពលបរទេស។
ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ
បណ្តាញសារព័ត៌មានជាតិនិងអន្តរជាតិបានផ្តោតការចាប់អារម្មណ៍មកលើ
ឆាកប្រយុទ្ធគ្នាស្លាប់រស់ជាថ្មីទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
រូបភាពដែលគេពិពណ៌នាអំពីកម្ពុជាពេលនេះ មិនខុសពីបណ្តាប្រទេសដែល
កំពុងមានសង្គ្រាមស៊ីវិលនោះប៉ុន្មានទេ។
ឆាកប្រយុទ្ធកាលពីថ្ងៃទី៤មករានិងការដាក់ពង្រាយក្រុមទាហានឈុតប៉ារ៉ាប្រដាប់អាវុធតាមបណ្តោយផ្លូវវ៉េងស្រេង គឺជាឈុតឆាក
សង្គ្រាមយ៉ាងពិត។ ផ្លូវថ្នល់ក្រាលដោយដុំថ្ម ដំបង ដបទឹក
និងមានផ្សែងហុយទ្រលោម។
រថយន្តយោធាប្រដាប់ដោយកាំភ្លើងយន្ត បើកបរចុះឡើងនៅតាមបណ្តាយផ្លូវ
ដែលជញ្ជាំងអាគារនៅជុំវិញនោះរងការធ្លុះធ្លាយ ដោយគ្រាប់កាំភ្លើង
និងរងការបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទី ដោយកំហឹងរបស់ក្រុមបាតុករ...
នេះគឺជាឈុតឆាកដែលគេធ្លាប់តែឃើញនៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប
ស៊ីរីឬអាហ្វហ្គានីស្ថាន តែឥឡូវបានមកលងប្រទេសកម្ពុជាសាជាថ្មី។
រាប់ចាប់តាំងពីក្រោយការបោះឆ្នោតមកមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់៦នាក់ស្លាប់ រាប់សិបនាក់រងរបួសនិងច្រើននាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅមន្ទីរឃុំឃាំង ។ រូបភាពនិងតុល្យការគួរឲ្យព្រឺខ្លាចទាំងនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត នូវរបៀបធ្វើនយោបាយដ៏ គ្រោះថ្នាក់ដែលគ្មានអ្វីប្រែប្រួលនៅឡើយ។ នោះគឺជានយោបាយដែលបញ្ចប់ដោយឈាមនិងទឹកភ្នែក និងជាពិសេសនយោបាយយក ជីវិតមនុស្សធ្វើជាដើមទុននៅតែមានអត្ថិភាពនៅឡើយ។ ជាការពិតណាស់ សេណារីយោនៃអំពើហិង្សាទាំងនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញតាំងពីដើមទីម្ល៉េះ ហើយក៏ត្រូវបានគេនិយាយឡើងសឹកបបូរមាត់ទៅហើយ ប៉ុន្តែ ម្តងហើយម្តងទៀត គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ នៅតែបោះបង់តុចរចា ហើយមានៈរុញស្ថានការណ៍ទៅរកអំពើហិង្សាកាន់តែធំទៅៗជាលំដាប់។
ដើមចមនៃបញ្ហានេះត្រូវគេមើលឃើញថា បណ្តាលមកពីទម្លាប់អាក្រក់៤ប្រការ៖ ទី១ គឺទម្លាប់ធ្វើនយោបាយដោយយកអាយុជីវិតមនុស្សធ្វើជាដើមទុន។ ទី២ គឺទម្លាប់មិនទទួលខុសត្រូវពោលគឺទទួលតែត្រូវ តែមិនទទួលខុស។ ទី៣ គឺទម្លាប់ប្រើកម្លាំងបាយ មិនប្រើកម្លាំងបញ្ញា និងទី៤ គឺទម្លាប់ពឹងលើឥទ្ធិពលបរទេសនៅពីក្រោយខ្នង ហើយងាកមកប្រយុទ្ធ ស្លាប់រស់រវាងខ្មែរគ្នាឯង។ ទម្លាប់ទាំង៤ប្រការនេះ បានស្តែងឡើងយ៉ាងច្បាស់រួចហើយនៅក្នុង ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ប៉ុន្តែ វានៅតែមិនទាន់មានអ្វីប្រែប្រួលនៅឡើយទេរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
ជាទូទៅ នៅពេលមានវិបត្តិនយោបាយស្រាយមិនចេញ និងនៅពេលដែលបញ្ហាកាន់តែឡើងកម្តៅ អ្នកនយោបាយមិនសូវចេះប្រើវិធីពន្លត់ភ្លើងទេ ប៉ុន្តែ ច្រើនតែដុតបន្ថែមរហូតដល់ឆេះរោលរាលពេញបន្ទុក។ ពេលនោះ ម្នាក់ៗក៏ក្រពុលមុខ ទប់កំហឹងលែងបានក៏ផ្ទុះអំពើហិង្សាបង្ហូរឈាមតែម្តង។ រីឯអ្នកនយោបាយវិញ ក៏ផ្តើមទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក។ នេះជាទម្លាប់ដដែលៗក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ក៏អ្វីដែលគ្រប់ភាគីត្រូវតែច្បាស់លាស់នោះគឺ អំពើហិង្សាទោះជាប្រព្រឹត្តឡើងដោយក្រុមបាតុករក្តី ឬដោយសមត្ថកិច្ច ក្តី គឺជារឿងខុសច្បាប់។ ភាពច្បាស់លាស់មួយទៀតដែលគ្មានអ្នកណាប្រកែកបានដែរនោះ គឺសមត្ថកិច្ច មិនអាចប្រើអាវុធទៅលើក្រុមបាតុករដែលគ្មានអាវុធក្នុងដៃបានឡើយ។ ភាពច្បាស់លាស់ទាំងពីរនេះគឺជាជំនួយស្មារតីយ៉ាងសំខាន់ណាស់ ក្នុងការ ចង្អុលមុខអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះអំពើហិង្សាបង្ហូរឈាមដែលបានកើតឡើង។
ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យនិងនីតិរដ្ឋគេមិនអាចអនុញ្ញាតឲ្យមានហេតុការណ៍បែបនេះ គ្មានអ្នកទទួលខុសត្រូវបាន ឡើយ ពីព្រោះជីវិតមនុស្សមិនមែនជាល្បែងលេងសើច ឬក៏ជាដើមទុនសម្រាប់ ការដណ្តើមអំណាចរបស់អ្នកនយោបាយឡើយ។ ឥឡូវនេះ ភាគីនីមួយៗបានប្រើប្រាស់ផ្លូវតុលាការដូចគ្នា ដើម្បីបង្ហាញពីបំណង ស្វែងរកយុត្តិធម៌របស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែ ការប្រើប្រាស់តុលាការ ទំនងជាដើម្បីការពារមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ខ្លួន ច្រើនជាងដើម្បីបុព្វហេតុយុត្តិធម៌? ក្នុងបរិបទនេះ ការស្វែងរកអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងអំពើហិង្សានេះនៅតែជារឿងស្មុគស្មាញ ដដែល។
ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរគួរតែភ្ញាក់រលឹក ផ្លាស់ប្តូររបៀបធ្វើ នយោបាយចាស់គំរឹលមួយចំនួនដូចបានលើកឡើងខាងដើមជាចាំបាច់។ ការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់នេះមិនពិបាកសោះ ប្រសិនបើគេគ្រាន់តែគិត អាណិតអាសូរដល់ឈាមខ្មែរ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើមិនអាចប្តូរបានទេនោះ ប្រទេសកម្ពុជាគ្មានថ្ងៃអាចរកឃើញសុខសន្តិភាពពិតប្រាកដបានឡើយ៕
រាប់ចាប់តាំងពីក្រោយការបោះឆ្នោតមកមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់៦នាក់ស្លាប់ រាប់សិបនាក់រងរបួសនិងច្រើននាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅមន្ទីរឃុំឃាំង ។ រូបភាពនិងតុល្យការគួរឲ្យព្រឺខ្លាចទាំងនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត នូវរបៀបធ្វើនយោបាយដ៏ គ្រោះថ្នាក់ដែលគ្មានអ្វីប្រែប្រួលនៅឡើយ។ នោះគឺជានយោបាយដែលបញ្ចប់ដោយឈាមនិងទឹកភ្នែក និងជាពិសេសនយោបាយយក ជីវិតមនុស្សធ្វើជាដើមទុននៅតែមានអត្ថិភាពនៅឡើយ។ ជាការពិតណាស់ សេណារីយោនៃអំពើហិង្សាទាំងនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញតាំងពីដើមទីម្ល៉េះ ហើយក៏ត្រូវបានគេនិយាយឡើងសឹកបបូរមាត់ទៅហើយ ប៉ុន្តែ ម្តងហើយម្តងទៀត គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ នៅតែបោះបង់តុចរចា ហើយមានៈរុញស្ថានការណ៍ទៅរកអំពើហិង្សាកាន់តែធំទៅៗជាលំដាប់។
ដើមចមនៃបញ្ហានេះត្រូវគេមើលឃើញថា បណ្តាលមកពីទម្លាប់អាក្រក់៤ប្រការ៖ ទី១ គឺទម្លាប់ធ្វើនយោបាយដោយយកអាយុជីវិតមនុស្សធ្វើជាដើមទុន។ ទី២ គឺទម្លាប់មិនទទួលខុសត្រូវពោលគឺទទួលតែត្រូវ តែមិនទទួលខុស។ ទី៣ គឺទម្លាប់ប្រើកម្លាំងបាយ មិនប្រើកម្លាំងបញ្ញា និងទី៤ គឺទម្លាប់ពឹងលើឥទ្ធិពលបរទេសនៅពីក្រោយខ្នង ហើយងាកមកប្រយុទ្ធ ស្លាប់រស់រវាងខ្មែរគ្នាឯង។ ទម្លាប់ទាំង៤ប្រការនេះ បានស្តែងឡើងយ៉ាងច្បាស់រួចហើយនៅក្នុង ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ប៉ុន្តែ វានៅតែមិនទាន់មានអ្វីប្រែប្រួលនៅឡើយទេរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។
ជាទូទៅ នៅពេលមានវិបត្តិនយោបាយស្រាយមិនចេញ និងនៅពេលដែលបញ្ហាកាន់តែឡើងកម្តៅ អ្នកនយោបាយមិនសូវចេះប្រើវិធីពន្លត់ភ្លើងទេ ប៉ុន្តែ ច្រើនតែដុតបន្ថែមរហូតដល់ឆេះរោលរាលពេញបន្ទុក។ ពេលនោះ ម្នាក់ៗក៏ក្រពុលមុខ ទប់កំហឹងលែងបានក៏ផ្ទុះអំពើហិង្សាបង្ហូរឈាមតែម្តង។ រីឯអ្នកនយោបាយវិញ ក៏ផ្តើមទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក។ នេះជាទម្លាប់ដដែលៗក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ក៏អ្វីដែលគ្រប់ភាគីត្រូវតែច្បាស់លាស់នោះគឺ អំពើហិង្សាទោះជាប្រព្រឹត្តឡើងដោយក្រុមបាតុករក្តី ឬដោយសមត្ថកិច្ច ក្តី គឺជារឿងខុសច្បាប់។ ភាពច្បាស់លាស់មួយទៀតដែលគ្មានអ្នកណាប្រកែកបានដែរនោះ គឺសមត្ថកិច្ច មិនអាចប្រើអាវុធទៅលើក្រុមបាតុករដែលគ្មានអាវុធក្នុងដៃបានឡើយ។ ភាពច្បាស់លាស់ទាំងពីរនេះគឺជាជំនួយស្មារតីយ៉ាងសំខាន់ណាស់ ក្នុងការ ចង្អុលមុខអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះអំពើហិង្សាបង្ហូរឈាមដែលបានកើតឡើង។
ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យនិងនីតិរដ្ឋគេមិនអាចអនុញ្ញាតឲ្យមានហេតុការណ៍បែបនេះ គ្មានអ្នកទទួលខុសត្រូវបាន ឡើយ ពីព្រោះជីវិតមនុស្សមិនមែនជាល្បែងលេងសើច ឬក៏ជាដើមទុនសម្រាប់ ការដណ្តើមអំណាចរបស់អ្នកនយោបាយឡើយ។ ឥឡូវនេះ ភាគីនីមួយៗបានប្រើប្រាស់ផ្លូវតុលាការដូចគ្នា ដើម្បីបង្ហាញពីបំណង ស្វែងរកយុត្តិធម៌របស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែ ការប្រើប្រាស់តុលាការ ទំនងជាដើម្បីការពារមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ខ្លួន ច្រើនជាងដើម្បីបុព្វហេតុយុត្តិធម៌? ក្នុងបរិបទនេះ ការស្វែងរកអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងអំពើហិង្សានេះនៅតែជារឿងស្មុគស្មាញ ដដែល។
ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរគួរតែភ្ញាក់រលឹក ផ្លាស់ប្តូររបៀបធ្វើ នយោបាយចាស់គំរឹលមួយចំនួនដូចបានលើកឡើងខាងដើមជាចាំបាច់។ ការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់នេះមិនពិបាកសោះ ប្រសិនបើគេគ្រាន់តែគិត អាណិតអាសូរដល់ឈាមខ្មែរ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើមិនអាចប្តូរបានទេនោះ ប្រទេសកម្ពុជាគ្មានថ្ងៃអាចរកឃើញសុខសន្តិភាពពិតប្រាកដបានឡើយ៕
ប្រភព វិទ្យុបាំរាំង
0 comments:
Post a Comment